شاید هتل به دلیل قدمتی که در سفرها داشته، اولین مکانی باشد که به عنوان اقامتگاه به نظرمان بیاید امّا از زمانی که سفرها جان گرفتند و افزایش پیدا کردند، اقامتگاه‌های متنوعی در کشورها برای نیاز مسافران ایجاد شد.
یکی از این انواعی که مخصوصا در آمریکا رایج شد، متل است. گر چه بعضی از ما برای متل هویت جدا قائل نیستیم و فکر می‌کنیم کلمه مرکب هتل است که به شکل «هتل متل» در فارسی استفاده می‌شود، امّا در واقع متل برای خودش هویتی مستقل دارد. در این متن متوجه می‌شویم که متل چیست و تفاوت هتل و متل در چه ابعادی است؟
در معنا کردن خود واژه متل، تفاسیر مختلفی ارائه شده؛ مثلا بعضی می‌گویند متل ترکیبی از موتور و هتل است که اشاره به هتل‌هایی برای موتورسواران یا موتورتوریست‌ها دارد. دانشنامه بریتانیکا هم معتقد است که این اقامتگاه‌ها به نوعی مسافرخانه موتور هم نامیده می‌شود و واژه‌های دیگری مثل Motor lodge ،Motor Inn ،Tourist court ،Motor Court با آن مترادفند.
حالا که تا حدودی با معنی و ارتباطات معنایی واژه متل آشنا شدیم، وارد سایر ویژگی‌های متل می‌شویم. شاید امروزه در ایران چندان نمونه‌های دقیقی از متل نبینیم امّا اگر فیلم‌های آمریکایی را دیده باشید، حتما با این سبک از اقامتگاه آشنا هستید.
ساختمان‌های یک یا دو طبقه‌ای که کنار جاده و بزرگراه ساخته شده‌اند، معمولا کنار یک پمپ بنزین هستند و مکان مناسب برای پارک خودرو، موتور یا دوچرخه مسافران روبه‌روی در اتاقشان دارند.
شاید اول فکر کنید که این متل‌ها بسیار کم امکانات هستند امّا در واقع متل‌ها هم امکاناتی شبیه به هتل دارند، البته در قسمت تفاوت هتل و متل این موارد را بیشتر بررسی می‌کنیم ولی لازم است بدانید که متل‌ها لزوما بی‌امکانات نیستند امّا به دلیل محل قرار گیری‌شان و ساده‌تر بودن امکانات، ارزان‌تر هستند.
با توجه به ویژگی‌های متل، گفته می‌شود که این سبک اقامتگاه مناسب افرادی است که با وسیله نقلیه یا دوچرخه سفر می‌کنند و می‌خواهند استراحتی در میانه سفرشان داشته باشند.
همانطور که پیشتر هم اشاره کردیم، متل سبک متفاوتی از هتل است و در این بخش می‌خواهیم درباره فرق هتل و متل صحبت کنیم و ببینیم به صورت کلی، هتل و متل چه فرقی دارند؟ البته اگر بحث تخصصی باشد شاید نیاز به ارائه تفاوت‌های بیشتری باشد امّا در اینجا فقط تعدادی از فرق‌های اساسی و مهم گفته شده‌اند.
متل‌ها در ایران نیز وجود دارند. با این تفاوت که ممکن است متل‌های ایران کمی با تعاریف استاندارد متل متفاوت باشند. متل‌های ساخته شده در ایران امکانات بیشتری دارند.
برخی از آنها داخل شهر هستند و دسترسی خوبی به امکانات و تفریحات دارند. این نکته را هم بد نیست بدانیم که اکثر متل‌های ایران در شمال کشور و استان مازندران ساخته شده‌اند.
1- متل بین المللی چهار ستاره توریست توس مشهد، به عنوان یکی از بزرگترین متل های حال حاضر ایران با 4 هکتار وسعت و با سابقه ترین متل ویلایی مشهد مقدس بوده که با 44 سوئیت ویلایی دو، چهار و شش نفره آماده ارائه خدمات به مهمانان محترم می باشد.
مهمانان عزیز در طول مدت اقامت خود می توانند از خدمات رستوران، کافی شاپ و فست فود، لاندری، اینترنت و سرویس رایگان به حرم مطهر و مراکز خرید، همچنین دوچرخه رایگان و زمین تنیس، پینگ پنگ و فوتبال دستی استفاده نمایند.
شایان ذکر است متل توریست توس با موقعیت منحصر به فرد خود، نزدیکترین متل مشهد به آرامگاه فردوسی، مراکز تفریحی ییلاقی از جمله طرقبه، شاندیز و اخلمد و فروشگاه های زنجیره ای(کیان سنتر، پروما و الماس شرق) و شهرک صنعتی توس و سایر مراکز صنعتی می باشد که به سبب برخورداری از چهار سالن، قادر به برگزاری جلسات و سمینارهای کارخانجات مختلف و نیز برگزاری همایش ها، کنفرانس ها و جشن های گوناگون بوده و در طول سال پذیرای تعداد زیادی از مهندسین و مشاورین کارخانجات تولیدی و صنعتی از سراسر کشور می باشد.همچنین قرار گرفتن بیمارستان رضوی در مجاورت متل، پتانسیل بسیار مناسبی برای متل و آژانس های مسافرتی جهت رشد و گسترش بحث توریسم درمانی در مشهد مقدس خواهد بود.
2- یکی از متل‌های اصیل و معروف شمال ایران، متل پارسیان کلاردشت است. این متل در نزدیکی کلاردشت ساخته شده است. معماری آن شبیه به سایر متل‌ها است؛ اما به‌جای یک اتاق ساده، یک خانه دوبلکس در اختیارتان قرار می‌دهد. امکانات متل پارسیان کلاردشت نیز با تعریف استاندارد متل متفاوت است. اقامت در این متل به معنی داشتن امکانات کامل و خانه‌ای مجهز است.
3- در شیراز نیز و در نزدیکی مجموعه پاسارگاد، متلی به نام متل دنای شیراز قرار دارد. هزینه اقامت در این متل نسبت به سایر هتل‌های شیراز مناسب‌تر است. این متل، واحدهایی مستقل و جدا از هم در اختیارتان قرار می‌دهد. برای بازدید ساده از تخت‌جمشید و نزدیکی به این محل، اقامت در متل دنای شیراز انتخاب خوبی است.
4- نام متل قو را دیگر حتماً همه ما شنیده‌ایم. متل قو اما تفاوت‌های بسیاری با یک متل معمولی دارد. مهم‌تر از همه این سؤال است که متل قو رامسر کجاست. این ساختمان در مرکز استان مازندران ساخته شده است و به راستی می‌توان گفت تفاوت متل و هتل را کمرنگ جلوه داده است!
متل قو اقامتگاهی لوکس محسوب می‌شود و در روزهای اوج سفر، تعداد مسافران آن به ۲۰۰ هزار نفر نیز می‌رسد.
شاید بتوان گفت مهمترین فرق هتل و متل در مکان قرارگیری این دو است؛ همانطور که گفته شد، متل‌ها در کنار جاده و مسیرها و خارج از شهر ساخته می‌شوند و افراد به عنوان مکانی گذری آنها را انتخاب می‌کنند، امّا هتل‌ها در مرکز شهر یا نقاطی که توریست رفت‌وآمد می‌کند مثل نزدیکی فرودگاه یا جاذبه‌های گردشگری ساخته می‌شوند.
معماری مشخصه دیگر تفاوت هتل و متل است که در نگاه اول کاملا به چشم می‌خورد؛ متل‌ها معمولا معماری ساده‌ای دارند و در یک یا دو طبقه ساخته می‌شوند، در اتاق به پارکینگ راه دارد که این مسئله حمل بار را راحت‌تر می‌کند و طراحی کلی متل‌ها به شکل I، U یا L مانند است، امّا هتل‌ها معمولا از طراحی‌های ویژه برای زیبا و شیک شدن ساختمانشان استفاده می‌کنند، چندین طبقه با چند صد اتاق هستند و آسانسور و پلکان‌های طولانی دارند.
در هتل برای هر قسمت، هر فرد شرح وظایف مشخصی دارد و به صورت تخصصی یک کار را انجام می‌دهد، امّا در متل‌ها تعداد کارکنان زیاد نیست و ممکن است همان فرد پذیرش مهمان، چندین وظیفه دیگر هم داشته باشد.
متل‌ها خدمات بسیار مختصرتری نسبت به هتل‌ها دارند. خدمات اصلی متل علاوه بر اتاق، پارکینگ، تعمیرات و پمپ بنزین است و در بعضی موارد تعدادی از متل‌ها خدمات لوکس‌تری مانند استخر و رستوران هم دارند امّا در هر صورت خدمات هتل و متل با هم قابل مقایسه نیستند. هتل‌ها طیف وسیعی از خدمات را بر حسب ستاره‌ای که دارند در اختیار مسافر می‌گذارند حتّی گاهی در کنار خدماتشان، تفریحاتی هم برای مسافران فراهم می‌کنند.
متل‌ها به دلیل سبک مسافرانی که دارند، ساعتی اقامت را محاسبه می‌کنند، بنابراین برای افرادی که قصد استراحت چند ساعته دارند، بسیار به صرفه است، امّا هتل‌ها به دلیل امکانات و سرویسی که ارائه می‌دهند، محاسبه هزینه‌شان بر مبنای شب‌مانی افراد است.
پس علاوه بر اینکه به صورت کلی به دلیل قرار گیری و سرویس‌های مختصرتر متل، اقامتگاه ارزان‌تری از هتل به حساب می‌آید، به دلیل مبنای محاسبه ساعتی برای مسافران موقت، بسیار ارزان و اقتصادی است.
همانطور که پیشتر هم به آن اشاره شد، مدت اقامت مسافران در هتل و متل از فرق‌های این دو است؛ در واقع این مدت اقامت به نوعی در طراحی و مکان‌یابی هتل و متل هم نقش دارد. به این صورت که هتل‌ها به دلیل قرار گرفتن در مکان‌هایی که تفریح یا جاذبه در اطرافش وجود دارد، مسافران را به ماندن بیشتر ترغیب می‌کند امّا متل‌ها در کنار جاده‌ها طراحی شده‌اند و امکاناتی در اطرافشان نیست و این را نشان می‌دهند که به عنوان یک اقامتگاه موقتی برای استراحت مسافران فراهم شده‌اند، به همین دلیل هم هست که بیشتر مهمان‌های آنها را موتورسواران و سایکل‌توریست‌ها تشکیل می‌دهند.
همانطور که می‌دانید هتل‌ها بر اساس میزان خدمات و سرویسی که ارائه می‌کنند، بین 1 تا 5 ستاره را دریافت می‌کنند؛ این ستاره‌ها به عنوان استانداردهای بین‌المللی در همه جای دنیا به ما نشان می‌دهد که چه انتظاراتی می‌توانیم از آن هتل داشته باشیم.
امّا در مقابل، معیار بین‌المللی برای متل‌ها چندان وجود ندارد و سطح خدماتشان به اندازه هتل‌ها متفاوت نیست. امّا در بعضی نقاط برای آن دو درجه در نظر می‌گیرند: 1.5 و 2.5.
حالا که بهتر متوجه شدیم متل چیست، به سراغ بررسی تاریخچه مختصر شکل‌گیری آن می‌رویم. گفته شده که اولین بار متل در سال 1925 به عنوان اقامتگاه استفاده شد و اولین متل در ایالت کالیفرنیا با نام Motel Inn افتتاح شد. در ابتدای شکل‌گیری این اقامتگاه‌ها، به آنها Tourist court می‌گفتند که کمتر از 20 اتاق داشتند و فقط نیازهای ابتدایی مسافران را برطرف می‌کردند.
امّا در واقع صنعت متل از بعد جنگ جهانی دوم رونق گرفت، زیرا در خلال جنگ جهانی دوم، شرکت‌های خودروسازی به ساخت تانک و ماشین‌های جنگی رو آورده بودند و بعد از جنگ هم ماشین‌ها مجهّزتر شدند، هم مسیرها توسعه پیدا کردند و در نتیجه مسافرت‌ها بیشتر شد و مسافران سریع‌تر و به مسیرهای دورتر می‌توانستند سفر کنند، در نتیجه متل‌ها هم محبوب شدند.
همانطور که بارها در متن هم اشاره شد، متل‌ها انواع مختلفی دارند و همه آنها بی‌کیفیت و بی‌امکانات نیستند، بلکه بعضی متل‌ها سعی کردند تا جای ممکن سرویس‌های هتل را به صورت مختصرتری ایجاد کنند. بنابراین شاید بتوان متل‌ها را به دو دسته کلی تقسیم کرد:
1- متل‌هایی که صرفا نیازهای ضروری مسافران را برطرف می‌کنند و خدمات ابتدایی دارند.
2- متل‌هایی که با مبلمان مناسب و خدمات رضایت‌بخشی از مسافران استقبال می‌کننند، در این سبک از متل‌ها حتّی استخر و رستوران هم موجود است و در اتاق‌ها امکانات بیشتری وجود دارد.
بنابراین، به هر صورت متل ویژگی‌های مخصوص خودش را دارد و مسافران آن معمولا انتظاراتشان به اندازه همان خدماتی است که متل ارائه می‌کند. بدون شک آنها قصد استراحت طولانی مدت و تفریحات در متل ندارند و فقط جایی را برای استراحت از خستگی مسیر می‌خواهند.
دانستنی هایی کلی که باید درباره ی فرق بین هتل و متل بدانید
* هتل hotel از واژه ی فرانسوی hôtel گرفته شده است که خود برگرفته از hôte به معنای میزبان است.
* تاریخچه ی ساخت هتل ها به سال های خیلی دور بر می گردد. در حالی که متل ها با توسعه ی سفرهای جاده ای در اوایل دهه ی ۱۹۰۰ شکل گرفتند.
* متل Mo-tel مخفف دو کلمه ی Motorist به معنای راننده و هتل Hotel است و در واقع از ترکیب کسانی که با این سبک سفر می کنند و باید در جایی اقامت کنند، می باشد.
* نقطه ی مشترکی که تمامی هتل ها به اتفاق یکدیگر دارند این است که اتاق هایی است که ورودی آن ها داخل ساختمان قرار گرفته و کل ساختمان نیز یک یا چند ورودی بیشتر ندارد.
* در هتل ها انواع امکانات در اختیار مهمانان و مراجعان به صراحت قرار می گیرد. در هتل ها معمولا استخرهایی در فضای داخلی و در گاهی از اوقات در خارج از ساختمان، جکوزی، باشگاه بدنسازی، اتاق های تفریح و بازی، خشک‌شویی داخل ساختمان، خدمات داخل اتاق، اتاق های پذیرایی و گردهمایی و مراکز تجاری از معمول ترین امکانات هتل ها هستند.
* همه ی متل ها معمولا در طراحی ساختمان خود دارای راهرو هستند و پیاده رویی خارج از ساختمان دارند اما هتل ها معمولا به یک راهرو که به راهرویی عمومی تر می رسد، متصل هستند.
* توجه داشته باشید که معمولا کسانی که تصمیم به ساخت هتل می گیرند، هدفشان تاسیس جایی است که همه ی امکانات در آن نه تنها بهترین باشد بلکه موجب لذت بردن مراجعینشان نیز بشود. در واقع طراحی هتل ها به گونه ای است که مهمانان آن گردشگر و یا ساکن همان شهر، بتوانند لحظات مفرحی را در فضای هتل بگذرانند.
اما در مقابل، متل ها با هدف اقامت مسافران بین راهی ساخته می شوند. در طراحی متل دسترسی آسان به اتومبیل شخصی و نزدیکی به ورودی بزرگراه ها مورد توجه قرار می گیرد. متل ها امکانات اولیه ای ارائه می دهند تا هر مسافری توان پرداخت هزینه ی اقامت در آن ها را داشته باشد.
حتی اگر به متل های واقع در اطراف جاذبه های گردشگری دقت کنید، طراحی به گونه ای است که فرض شده است که مسافران بیشتر اوقات خود را در بیرون از متل می گذرانند و تنها برای استراحت و گذراندن شب به متل باز می گردند.
* ورودی اتاق های متل ها معمولا رو به بیرون ساختمان هتل است تا اقامت کنندگان بتوانند تا به راحتی به خروجی نیز دسترسی داشته باشند. این در حالی است که اگر متلی دارای استخر باشد، در فضای خارج از ساختمان قرار گرفته است و اصلا استخر رو بسته ندارند.
* حتی در بیشتر متل ها تهیه غذا به عهده ی خودتان است و این در حالی است که در تمامی هتل ها، حتی یک رستوران و کافه نیز وجود دارد و مسافران می توانند اصلا نگران غذای خود نباشند. در هتل ها یکی از وعده های غذایی که معمولا صبحانه است، رایگان و باقی وعده ها شامل هزینه می گردند.
* متل ها بیشتر در حومه ی شهرها و به خصوص در نزدیکی آزاد راه ها و جاده ها و یا در فاصله ای شهرها و در ایران بیشتر در مناطق خوش آب و هوا دایر می گردند اما در مقابل، هتل ها در همه جا پیدا می شوند. هتل ها مخصوصا به ویژه در مراکز شهرها، نزدیک فرودگاه ها، اماکن معروف و پر تردد گردشگری، نزدیک بزرگراه ها و مراکز خرید و همچنان در دنج ترین مناطق میدانگاه های معروف ساخته می شوند.
جالب است بدانید که حتی برخی از ساکنان شهرها نیز برای لذت بردن از اوقات فراغت خود به هتل های نزدیک محل سکونت خود می روند. در کل، فاصله ی متل ها معمولا کمی بیشتر از هتل ها نسبت به جاذبه های گردشگری است.
* از جمله فرق های بین هتل و متل این است که طبیعتا هتل ها به دلیل امکانات و خدماتی که ارائه می کنند، هزینه ی بالاتری نیز دریافت می کنند. در مقابل نیز متل ها امکانات زیادی در اختیار مسافر قرار نمی دهند زیرا برایشان این امکانات تعریف نشده است و در نتیجه، بسیار ارزان تر هستند.
حالا که دانستیم متل چیست و متل و هتل چه فرقی دارند، باید بدانیم شناخت ویژگی‌ها و اصلا فلسفه وجودی انواع اقامتگاه‌ها به ما کمک می‌کند که انتظاراتمان را متناسب با آن تنظیم کنیم و در موقعیت‌های مختلف، بهترین اقامتگاه را انتخاب کنیم.
مثلا هتل با آن همه امکانات و تجهیزات برای مسافران گذری و آنهایی که می‌خواهند هیجان مسیر را تجربه کنند، شاید انتخاب مناسبی نباشد در صورتی که متل با امکانات کمترش، می‌تواند با چند ساعت استراحت، آنها را از خستگی مسیر نجات دهد. بنابراین، دانستن تفاوت هتل و متل ما را در انتخاب درست‌تر کمک می‌کند.
آیا شما تجربه اقامت در متل را داشته‌اید؟ ترجیح شما در سبک سفرهایتان کدام است؟ هتل یا متل؟
